Mieszkańcy tych dwóch miejscowości noszących pierwotnie wspólną nazwę – Cedrowice, postanowili w roku 2018 świętować wielowiekowe istnienie – nazwijmy - najbliższego Ich sercu miejsca na Ziemi. Sięgając do historycznych opracowań wiadomo, że również sami cedrowiczanie są przedmiotem bardzo interesujących zapisów o przeszłości - na przestrzeni minionych 630 lat. Korzenie naszych jubilatów sięgają dość przełomowego czasu w historii I Rzeczypospolitej, a mianowicie, schyłku panowania dynastii Piastów i wejścia w okres panowania Jagiellonów. Warto więc pochylić się – w roku 100-lecia Polski Niepodległej” - na tym znaczącym dla wielu jubileuszem, zgłębiając jednocześnie swą historyczną wiedzę.
Zaplanowane już wiosną br. obchody 630-lecia w/w miejscowości przeżywano wspólnie 1 grudnia br., a rozpoczęto mszą świętą w miejscowym kościele parafialnym pw. św. Wawrzyńca w Solcy Wielkie, gdzie ks. Proboszcz Andrzej Borczyk odprawił mszę św. w intencji wszystkich mieszkańców Cedrowic i Cedrowic Parceli. Wśród wielu zgromadzonych mieszkańców zaproszeni goście, na czele z Wójtem Tomaszem Komorowskim, Przewodniczącym Rady Gminy Waldemarem Szcześniakiem i Skarbnikiem Małgorzatą Domańską. Powiat Zgierski reprezentował Członek Zarządu Wojciech Brzeski. Historyczny tekst o Cedrowicach przedstawił radny Ryszard Maciak. /Szersza relacja w Gminniaku/.
Geneza wsi Cedrowice
Pierwsza źródłowa wiadomość o Cedrowicach pochodzi z 20 lutego 1388 r. W XIV w. nie było jeszcze nazewnictwa Cedrowice i Cedrowice Parcela. Była to jedna osada o nazwie Cedrowice. Pierwszymi, znanymi nam z dokumentów właścicielami Cedrowic był nieznany nam z nazwiska Jasiek i jego brat Bogusław. Podział Cedrowic pomiędzy ich potomkami zapoczątkował wyodrębnianie się dwóch osad tej samej nazwy. Z czasem część wsi należąca do sukcesorów Jaśka poczęto określać jako Cedrowice Duże, a dział przypadły spadkobiercom Boguszka przyjął nazwę Cedrowice Małe. Synowie Jaśka i Boguszka przeprowadzali liczne transakcje majątkowe. Z sukcesorów Jaśka, dziedziców Cedrowic Dużych, znaczniejszą pozycje majątkową utrzymali potomkowie jego syna Janusza, którego z kolei synem był Gotard, a wnukiem Jakub. Z grona spadkobierców Boguszka, dziedziców z Cedrowic Małych, znani byli jego syn Stefan i wnuk Paweł. Synem Pawła, czyli następnym dziedzicem w Cedrowicach Małych, w pierwszych dziesięcioleciach XVI w. był Jan Czadrowski. Prawdopodobnie jego potomkowie weszli także w posiadanie wsi Bogdańczew. Dowiadujemy się o tym z dokumentu z 1576 r., że Jakub Czadrowski był właścicielem wsi Bogdańczew, zaś do Anny Czadrowskiej należała wieś Cedrowice. W XVI w. działy w Cedrowicach Dużych pozyskał Gaweł z Zalesia (pow. brzeziński), który wziął także w zastaw dalsze dobra w obydwóch Cedrowicach od swego teścia Sasina z Karsznic.
W początkach XVII w. w Cedrowicach Małych występowali jeszcze Czardowscy, natomiast w tym samym okresie Cedrowice Duże posiadali Zalescy z Otoka herbu Dołęga. Byli to potomkowie Wojciecha Zaleskiego, wojskiego i podstarościego łęczyckiego. Jego syn Remigian doszedł do godności kasztelana łęczyckiego, wnuk Aleksander był referendarzem koronnym, a prawnuk Wacław – podkomorzym łęczyckim. W ręku Wacława znajdowały się obydwie wsie Cedrowice.
W 1775 r. Cedrowice posiadał Stanisław Wessel, starosta golubski, a w 1790 r. jego zięć Stanisław Dąbski z Lubrańca herbu Godziemba wojewoda brzeski. Widzimy więc, że od połowy XVII w. a także przez cały XVIII w. obydwie wsie Cedrowice Małe i Cedrowice duże
ponownie były złączone i funkcjonowały jako jedna miejscowość pod panowaniem rodzin szlacheckich. W dokumentach archiwalnych znajduje się ciekawa informacja z 1514 r.
W tamtych czasach chłopi za zgodą pana feudalnego mogli wykupić się z poddaństwa. Wspomniany wcześniej dziedzic, właściciel Cedrowic Małych uwolnił z poddaństwa chłopa Jana Benicza, który za wyrażenie zgody na swobodne opuszczenie wsi, wypłacił
dziedzicowi 2 grzywny. Następna informacja o naszych osadach pochodzi z 2 połowy XVI w. Dowiadujemy się z niej, że w Cedrowicach Małych działał młyn, który po raz pierwszy
wymieniony jest w dokumencie z 1398 r.
W 1512 r., czyli po 114 latach jego funkcjonowania toczył się proces sądowy o młyn i staw w Cedrowicach Małych. Sędziowie przyznali wówczas 5/8 części Janowi z Cedrowic Małych i jego matce Zofii, zaś Gawłowi Zaleskiemu z Cedrowic Dużych przypadło 3/8 części spornych obiektów. Z powyższych informacji wynika więc, że młyn, który niewątpliwie musiał być usytuowany nad rzeką Bzurą, stał na granicy Cedrowic Małych i Cedrowic Dużych. Już w początkach XVI w. w Cedrowicach Dużych istniał folwark. Wnioski nasuwają się same. Jeżeli po II wojnie światowej folwark upaństwowiono a następnie rozparcelowano pomiędzy okolicznych chłopów i w ten sposób powstała nowa jednostka osadnicza Cedrowice Parcela, to są to tereny dawnych Cedrowic Dużych. Natomiast obecne Cedrowice, po wojnie Cedrowice Wieś, to wspominane przez wieki Cedrowice Małe. Mieszkańcy obecnych wsi rozumieją już chyba, dlaczego geneza obu miejscowości jest wspólna. Jeśli chodzi o sprawy kościelne, od początku istnienia parafii w Solcy wielkiej, Cedrowice Duże i Małe należały do tej parafii. Informacje z początków XVI w. mówią jedynie o tym, że dziesięcinę snopową ze wszystkich ról w Cedrowicach Dużych pobierał pleban z Solcy Wielkiej, natomiast z Cedrowic Małych świadczenia płynęły na rzecz Kolegium Wikariuszy łęczyckich. Pierwsze dane dotyczące liczby domów w naszych wsiach zawierają dane pochodzące z 1775 r., a następne z 1790 r. W 1775 r. w Cedrowicach ( już połączonych) znajdowały się 22 domy, w tym 6 dworskich. W dokumencie z 1790 r. wyszczególniono tylko domy wiejskie, było już ich wtedy 18. W czasach Królestwa Polskiego zgodnie z ukazem carskim z 1864 r. o urządzaniu gmin wiejskich, powołano do życia gminę zbiorową, złożoną z kilku wsi z folwarkami.
Cedrowice wieś i folwark od 1868 r. należały do gminy Leśmierz.
Kto był właścicielem Cedrowic w XIX w? Pierwszą informację mamy o dziedzicu Ozorkowa Ignacym Starzyńskim, że był równieżwłaścicielem Cedrowic. W 1840 r. zostawił naszą wieś Towarzystwu Kredytowemu Ziemskiemu Guberni Mazowieckiej. Następnie majątek Cedrowice należał do rodziny Mazowieckich. W 1855 r. Leopold Werner, syn nieżyjącego już wówczas Wilhelma Wernera ( który wybudował w Leśmierzu cukrownię i był właścicielem Leśmierza) kupił folwarki Cedrowice i Gębice. Ożenił się z Pauliną Schlösser. Oboje bardzo młodo zmarli. Z tego związku był syn Stanisław Werner, który podziedziczył po ojcu folwarki, ale zmarł bezpotomnie w 1880 r. mając zaledwie 24 lata. Cała rodzina pochowana jest na terenie mauzoleum Schlösserów na cmentarzu ewangelicko- augsburskim w Ozorkowie. Majątek po Stanisławie przeszedł wówczas w ręce braci Leopolda Wernera,
Karola i Henryka Schlösserów oraz ich córek. W tym samym roku (1880) sprzedali oni Cedrowice Henrykowi Schlösserowi za 131250 rubli polskich. Po jego śmierci, pięć lat później w drodze spadku odziedziczyła je Matylda Schlösser (żona Henryka).W 1905 r.
folwark Cedrowice został kupiony przez Towarzystwo Przemysłowe Leśmierz, którego administratorem był Władysław Boetticher. Folwark w tym czasie produkował silnej budowy konie robocze rasy trakeńskiej. Znajdowała się tam również szkoła dla dzieci
pracowników.
Z informacji wynika, że w 1827 r. w Cedrowicach były 23 domy mieszkalne z 226 mieszkańców. W 1912 r. wieś i folwark liczyły 19 domów mieszkalnych, a ogólny obszar wynosił 725,2 ha. W 1921 r., po pierwszej wojnie światowej, wieś Cedrowice liczyła 97 mieszkańców zamieszkałych w 12 domach, natomiast we folwarku było 11 domów mieszkalnych, zamieszkanych przez 273 osoby. W latach 1918 -1939 Cedrowice ( wieś i folwark) nadal należały do gminy Leśmierz.
W październiku 1939 r. między innymi gmina Leśmierz, wraz z podległymi jej wsiami i folwarkami weszła w skład Generalnego Gubernatorstwa, a już od 9 listopada zostaliśmy wcieleni do III Rzeszy. Znaleźliśmy się wówczas w Okręgu Rzeszy Poznań, przemianowanym pod koniec stycznia 1940 r. na Okręg Rzeszy Kraju Warty.
Po wojnie w 1945 r. staliśmy się dwiema odrębnymi wsiami- Cedrowicami Parcelą i Cedrowicami Wsią( obecnie Cedrowice). W zabudowaniach folwarcznych działały w okresie powojennym Zakłady Trzody Chlewnej. Obecnie w tym miejscu znajduje się zakład TUBĄDZIN. W 1968 r. w Cedrowicach Parceli powstało Koło Gospodyń Wiejskich, które w tym roku obchodziło 50- lecie działalności. W budynku komunalnym gminy Ozorków działa świetlica wiejska. Powierzchnia gruntów rolnych w Cedrowicach Parceli wynosi 233,5 ha, a na koniec 2017 r. było 343 mieszkańców. Cedrowice posiadają z kolei niewiele mniej
gruntów rolnych bo 206,5, ale niestety tylko 168 mieszkańców ( o połowę mniej niż Parcela).
W naszej wsi działa Ludowy Klub Sportowy „Cedrowice”. Obie wsie nadal należą do parafii św. Wawrzyńca Diakona i Męczennika w Solcy Wielkiej.
Szanowni Państwo
Z dokumentów archiwalnych wynika, że kiedyś Cedrowice ( wieś i folwark) miały ogólny obszar 725,2 ha. Jeżeli zsumujemy grunty naszych obecnych wsi Cedrowic i Cedrowic Parceli, daje nam to ogólny wynik 440 h. Wynika z tego, że w dawnych czasach granice naszej wspólnej wsi były inne i mieliśmy dużo większy obszar.
Z okazji roku jubileuszowego, 630 – lecia istnienia naszych wsi, pragnę złożyć wszystkim mieszkańcom najserdeczniejsze życzenia, zdrowia, pomyślności i rodzinnego szczęścia.
Mam cichą nadzieję, że tak jak przed wiekami mieszkańcy obu wsi będą się nadal z sobą przyjaźnić i być może wspólnie podziałamy na gruncie kulturalnym, i nie tylko.
Życzę Państwu wszystkiego najlepszego
radny Ryszard Maciak